Fidan: Sınır ötesi Kürtlerin tek hamisi Türkiye

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, bakanlığının 2025 yılı bütçesinin sunumunun ardından milletvekillerinin eleştiri ve sorularını yanıtladı.

Bazı milletvekillerinin, "Milli İstihbarat Teşkilatı'ndan (MİT) çok sayıda personelin Dışişleri Bakanlığı'nda görevlendirildiğine" ilişkin iddialarına yanıt veren Fidan, şu anda bakanlıkta 39 genel müdürlük olduğunu dile getirdi. Fidan, "Ben Milli İstihbarat Teşkilatı'ndan 6 genel müdür arkadaş getirmişim" diye konuştu.

Söz konusu personelin, eğitimli ve uzmanlık sahibi olduğunu belirten Fidan, "Kurumsal verim önemli. Bunun için de alanında ihtisas sahibi arkadaşlarla çalışmak her zaman için tercihim. Çünkü taşıdığım emaneti en iyi şekilde taşımaya gayret ediyorum" ifadelerini kullandı.

SCHENGEN VİZESİ TARTIŞMALARI

Hakan Fidan, Schengen vizesine ilişkin soruyu yanıtlarken geçmiş senelerde Türkiye'den ve dünyadan Schengen vizesine yönelik başvuru ve ret oranların hakkında bilgiler paylaştı.

Fidan, "2014'te Türkiye başvurularına yapılan ortalama ret yüzde 4,4. Bütün Schengen başvurularına yapılan ret yüzde 5,1. 2015'te yüzde 3,9 Türkiye'ye, dünyaya yüzde 6,2. 2016'da Türkiye'ye yüzde 4,4, dünyaya yüzde 6,9. 2019'da bütün dünyaya yüzde 9,7, bize yüzde 9,9. 2020'de bize yüzde 12,7, dünyaya yüzde 13,6. 2021'de Türkiye'ye yüzde 16,9, dünyaya yüzde 13,4; pandeminin olduğu dönem. 2022'de bize yüzde 15,7, bütün dünyaya yüzde 17,9. Geçen yıl yüzde 16,1 bize ret oranı, bütün dünyaya yüzde 16. Bu senenin rakamı yok, çıkacak" dedi.

Türkiye'den geçmiş yıllarda Schengen vize başvurusunda bulunan kişi sayısını da paylaşan Fidan, "2019'da 906 bin vatandaşımız başvuruda bulunuyor. 2021'de pandemi var, 271 bine düşüyor. 2022'de 770 bin. 2023'te 1 milyon 55 bin kişi. 2024'te bunun daha fazla olacağını düşünüyoruz. Vize başvurumuz yüzde 36 artmasına karşın, ret oranı binde 4 oranında artmıştır. Başvuru 278 bin 476 kişi, ret 48 bin 638 kişi artmış" diye konuştu.

Hakan Fidan, Schengen vizesinin değerlendirilmesi süresinin uzamasının iki nedeni bulunduğunu belirterek bunları, "personel yetersizliği" ile "Batı ülkelerinde özellikle göçmenlere yönelik gelişen politik tavır ve seçimlerde iç siyasetin inanılmaz derecede etkili oluşu" şeklinde sıraladı.

Yurt dışına gitmek ve öğrenim görmek isteyenlerin sayısının arttığını da kaydeden Fidan, bu sorunun kökten çözülmesi için "vize serbestisi anlaşmasının" hayata geçmesinin önemli olduğunu söyledi.

'AB'NİN, TÜRKİYE'NİN ÜYELİĞİNE YÖNELİK SİYASİ DURUŞU DEĞİŞMEDİ'

Dışişleri Bakanı Fidan, Avrupa Birliği (AB) ile görüştükleri iki önemli başlığın vize serbestisi ve Gümrük Birliği'nin güncellenmesi olduğunu belirterek, AB'ye üyelik perspektifiyle ilgili resmi politikanın sürdüğünü söyledi. Fidan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın AB üyeliğinin stratejik hedef olmaya devam ettiğine ilişkin söylemlerini de anımsattı.

AB ile müzakerelerde "başmüzakereci" rolünü, Dışişleri Bakanı olarak kendisinin üstlendiğini dile getiren Fidan, Dışişleri Bakanlığı AB Başkanlığı ve ilgili genel müdürlüklerle eş güdüm halinde müzakereleri sürdürdüklerini anlattı.

Fidan, AB'nin, Türkiye'nin üyeliğine yönelik siyasi duruşunun değişmediğini ifade ederek AB'nin dış politika ve dış jeopolitik durumu, iç siyasetin gündemine taşıdığını kaydetti. Fidan, "Avrupa'nın kendi yaşadığı siyasal travmaların bir kısmında bu türden büyük sorulara veremedikleri cevaplar da rol oynuyor. Onu görmek gerekiyor. Sürekli yanılsama içinde oldukları bir alan var" değerlendirmesinde bulundu.

'BRICS'E İLGİMİZİ SÖYLEDİK'

Türkiye'nin BRICS'e katılıp katılmayacağı konusundaki tartışmalara değinen Hakan Fidan, "BRICS, kurumsal bir başvuru ve kabul mekanizması olan bir yer değil. Öyle bir kurumsallaşması yok. Üyeler bir araya geliyorlar, birilerini davet ediyorlar. Ama sizin de bir şekilde ilginizi ifade etmeniz gerekiyor. Biz ilgimizi ifade ettiğimizi söyledik" dedi.

AB'nin kurumsallaşması, derinleşmesi, birliği ve işleyişinin, BRICS'te bulunmadığını anlatan Fidan, "Bunun burada olması mümkün olacak mı? Zor. Ama burada bir dünya oluşuyor, bir tartışma var. Alternatif ekonomik düzenler aranıyor" şeklinde konuştu.

'TÜRKİYE BİR BAŞKA ÜLKENİN UYDUSU OLABİLECEK BİR ÜLKE DEĞİL'

Ülkelerin, kendilerinin kurmadığı bir sistemin üyesi olduğunda yaptırımla karşılaşabildiğini belirten Dışişleri Bakanı Fidan, "Sizin kendi kurucusu olmadığınız, egemeni olmadığınız herhangi bir kulüpte mevcut şartlar sizin aleyhinize döndüğü zaman her zaman için şantaja tabi tutulabilirsiniz. Türkiye bunu yaşıyor, başka ülkeler bunu yaşıyor" ifadesini kullandı.

"Türkiye bir başka ülkenin uydusu olabilecek bir ülke değil" diyen Fidan, BRICS'e ortaklıkla ilgili bir teklif geldiğini ve bunu değerlendirdiklerini söyledi. Fidan, "Şu anda hiçbir ülkeye üyelik daveti gitmiş değil" dedi.

'SINIR ÖTESİNDEKİ KÜRTLERLE İLGİLİ HASSASİYETİMİZ HER ZAMAN VAR'

Türkiye'nin sınır ötesindeki Kürtlerin tek hamisi olduğunu savunan Hakan Fidan, "Sınır ötesindeki Kürtlerin bölgede tek hamisi Türkiye'dir. Yani bunun hiç lamı cimi yok. Nasıl ki Balkanlar'daki Boşnaklar ve Arnavutların tek hamisi, gerçek destekleyicisi biziz, doğumuzdaki, güneyimizdeki Kürtlerin de hamisi biziz. Tarih böyledir. Tarihi değiştirmeyiz. Yani organik tarih de bugünkü tarih de budur" şeklinde konuştu.

Türkiye'nin Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'yle ilişkilerinin "fevkalade iyi olduğunu" dile getiren Fidan, "Bağdat'la Erbil arasındaki sorunları da çözmeye çalışıyoruz. Suriye'deki Kürtlerin PKK'lılaştırılma çalışması, son derece karşı olduğumuz bir konu. Oradaki insanların iyi niyeti varsa Türkiye'ye karşı ödevlerini biliyorlar. Türkiye'den, Irak'tan, İran'dan giden bütün PKK'lı kadroların gönderilip, orada Suriyelilerin kalması gerekiyor. Bizim sınır ötesindeki Kürtlerle ilgili hassasiyetimiz her zaman var" diye konuştu.

'BORU HATTININ AÇILMASIYLA ALAKALI YAKINDA İYİ BİR GELİŞME BEKLİYORUZ'

Bakan Fidan, Kalkınma Yolu Projesi'ne değinerek, Türkiye'nin projeye önem verdiğini ve Irak ile ilk defa olumlu bir konunun bu sayede gündeme geldiğini söyledi. Fidan, Kalkınma Yolu'nun geçişine yönelik Irak'ın sınır kapısı tercihine karşı Türkiye'nin bir tercih dayatamayacağını ifade ederek, Bağdat ve Erbil'in bir araya gelerek bu konuda karar vermesi gerektiğini söyledi.

Fidan, "İyi bir haber var. Özellikle boru hattının açılmasıyla alakalı yakında iyi bir gelişme bekliyoruz. Biz hazırlıklarımızı yaptık. İnşallah boru hattı açılır. Kalkınma Yolu fevkalade önemli. Kalkınma Yolu da belki Rusların Kuzey-Güney Lojistik Yolu var, orayla da belli bir noktada iletişime geçirip daha güzel bir projeye dönüşebilecek gibi duruyor. Bu konuda ciddiyiz" dedi.

'ÖN ÖDEMELER YAPILDI, F-16 SİPARİŞLERİ VERİLDİ'

Dışişleri Bakanı Fidan, ABD'den alınmak istenen F-16 savaş uçaklarıyla ilgili en büyük sorunun siyasal irade olduğunu vurgulayarak, Milli Savunma Bakanlığının bu konuda teknik görüşmeleri tamamladığını, ön ödemelerin yapıldığını ve siparişlerin verildiğini aktardı.

Eurofighter savaş uçağı konusunda da "Avrupalılarla siyasal irade kısmının halledildiğini", Milli Savunma Bakanlığı ile teknik alanların konuşulduğunu belirten Fidan, bu konuda henüz sipariş aşamasına gelinmediğini kaydetti.

Görüşmelerin ardından Dışişleri Bakanlığı, Avrupa Birliği Başkanlığı ve Türk Akreditasyon Kurumu'nun 2025 yılı bütçeleri kabul edildi.