Yumurtaya 4 ayda yüzde 100 zam
Yumurta fiyatları 2024'ün ilk dört ayında yüzde 100'e yakın artış göstererek tüketicinin cebini zorlamaya başladı. Dört ay önce 100-120 TL bandında satılan 30'lu koli yumurta, bugün market raflarında 250 TL'yi bulurken, gezen tavuk yumurtasında bu rakam 400 TL'ye kadar çıkıyor.
Yumurta fiyatlarındaki sert yükseliş tüketiciyi zorluyor. Koli başına fiyat 250 TL'ye çıkarken, artışın ana nedeni ihracat talebi olarak gösteriliyor.
Türkiye Gazetesi'nin haberine göre, fiyatlardaki artışın ana nedeni Türkiye'de üretilen yumurtaların başta ABD olmak üzere yurt dışına yönelmesi. ABD'de kuş gribi nedeniyle yumurta üretimi büyük ölçüde dururken, tüketimini karşılamak için ithalata yöneldi. Türkiye ile 15 bin tonluk bir anlaşma yapılırken, Brezilya ve Güney Kore de Türkiye'den alım yapan ülkeler arasında yer aldı.
Bu gelişmeler iç piyasada arzı azaltırken, fiyatları da yukarı çekti. İhracatı frenlemek amacıyla ABD'ye gönderilen yumurtalara ilk etapta 50 cent, sonrasında ise 1,5 dolar fon kesintisi uygulanmaya başlandı. Ancak ABD, bu fiyatlara rağmen alımlardan vazgeçmedi.
Üreticiden 3 TL'ye çıkan yumurta markette 9 TL'ye satılıyor
Afyonkarahisar'dan üretici Ramazan Öztürk, kış aylarında tavuk veriminin düşmesinin ve ihracatın etkili olduğunu belirtirken, Konya'dan üretici Gökhan Kırman ise dış pazarda peşin ödeme, vergi iadesi gibi avantajlar nedeniyle üreticilerin yurt içi yerine dış piyasayı tercih ettiğini söyledi.
İstanbul halinde esnaflık yapan Remzi Saygın, 'Üreticiden 3 TL'ye çıkan yumurta markette 9 TL'ye kadar satılıyor. Bu fark üreticiye değil, aracıya gidiyor. Burada fırsatçılık söz konusu' diyerek, limon ihracatında olduğu gibi yumurtada da ihracat sınırlaması çağrısı yaptı.
ABD'nin yeni gümrük tarifesi uygulaması kapsamında Türkiye'den ithal edilen yumurtalara da yüzde 10 oranında vergi getirmesi gündemde. Aynı üründe Brezilya'ya sıfır, Güney Kore'ye ise yüzde 26 oranında vergi uygulanıyor.
Yumurta üretiminde Türkiye önde
Türkiye'de yılda 20 milyar adedin üzerinde yumurta üretiliyor. Kişi başı tüketim yılda yaklaşık 220 adet. Türkiye üretiminin yüzde 20'sini ihraç ederken, ihracat yapılan ülke sayısı da son yıllarda artarak yüzde 55'e ulaşmış durumda. Başlıca pazarlar arasında BAE, Katar, Irak, Umman ve Suriye yer alıyor. 2025 yılı için hedeflenen toplam yumurta ihracat geliri ise 500 milyon dolar.
15 bin tonluk ABD anlaşması: 280 milyon adet yumurta gönderilecek
2024'te ABD'ye yaklaşık 6,2 milyon düzine (74,4 milyon adet) yumurta ihraç eden Türkiye, Şubat 2025'te başlayan yeni anlaşma kapsamında temmuz ayına kadar toplam 15 bin ton yumurta göndermeyi planlıyor. Bu miktar yaklaşık 280 milyon adede denk gelirken, anlaşmadan Türkiye'nin 26 milyon dolar gelir elde etmesi öngörülüyor.